Controleer tijdig de opkomst van je maïs!

Een goede veldopkomst zorgt er voor dat de gewenste plantdichtheid wordt gerealiseerd. In de periode die volgt op de zaai zijn er helaas een heel aantal factoren die het kiemingsproces en de veldopkomst drastisch kunnen verstoren. Alleen een tijdige veldcontrole kan de oorzaak ervan helpen opsporen.

Denk bij volvelds-opkomstproblemen aan:
In principe is er sprake van een onbevredigende veldopkomst, als meer dan 20% van de kiemplantjes ontbreekt. Het schadebeeld en de oorzaken kunnen zeer uiteenlopend zijn:
1. Zaden worden niet teruggevonden
• Verkeerde zaaischijven gebruikt
• Afstrijkers op de zaaischijf foutief ingesteld
• Verkeerde luchtdruk
In al deze gevallen is er na het zaaien maïszaad overgebleven!

2. Kiemplantjes ontbreken
• Zoutschade (verbranding) door onnauwkeurig aangebrachte startmestoffen bij rijenbemesting (verkeerde instelling, stompe, gebogen kunstmestkouters)
• Door fazanten, duiven of kraaien uitgepikt zaad (typische gaten in de bodem). Door het wegvallen van Mesurol als maïszaadbehandeling tegen vogelvraat is in 2019 door KWS met veel succes de maïszaadbehandeling Initio Bird Protect geïntroduceerd. Initio Bird Protect bevat een effectief afweermiddel tegen vogelvraat en alle ingrediënten voor een vlotte kieming. Het bevordert de wortelgezondheid en fosfaatopname en vermindert koudestress-symptomen. Dit alles resulteert in een snelle snelle groei naar het 4-6 bladstadium zonder plantverliezen. Meer informatie over Initio Bird Protect is hier te vinden.
• Schade door schoffelwerkzaamheden en of wiedeggen (te diep, verkeerd tijdstip)
• Wateroverlast, verrotting van het zaad in te sterk verdichte rijsporen
• Zaaigoed zeer oppervlakkig afgelegd (vaker bij inzaai in groenbemester, onnauwkeurige diepteregeling van de zaaikouter)

3. Golfvormige opkomst, onregelmatig ontwikkelde kiemplantjes
• Ongelijkmatige zaaidiepte (te snel gereden, stompe kouters)
• Niet vlak zaaibed als gevolg van een onjuiste zaaibedbereiding
• Onregelmatige vochtvoorziening in het zaaibed (zaaidiepte ontoereikend)

4. Kiemplantjes zeer verschillend ontwikkeld

• Te los zaaibed met als gevolg een gebrekkige kiemwatervoorziening
• Kluiterig zaaibed met als ‘resultaat’ een verstoorde wateraansluiting
• Zaden te diep gezaaid (dieper dan 7 cm)
• Zaden overdekt, bijvoorbeeld door het dichtslibben van te diepe zaaigeulen
• Lucht- of zuurstofgebrek na dichtslemping en/of wateroverlast
• Vraatschade aan de zaden door bijvoorbeeld ritnaalden, duizendpoten en/of slakken
• Schimmelvorming (vaker bij lange opkomsttijden na vroege uitzaai en geen of onvoldoende bescherming van ontsmettingsmiddelen)
• Lange ligtijd van niet-gekiemde of kiemende korrels in natte, koude grond
• Veel zwakke dubbele planten en hiaten na het verrollen van de zaden (rijsnelheid te hoog, stompe zaaikouters)

5. Niet-gekiemde zaden, afwijkende kiemplantjes

• Ongunstige kiemomstandigheden zoals droogte en/of koude. In 2019 en 2020 is dit op veel plaatsen een groot probleem gebleken. Een goed en luchtig zaaibed helpt, maar kan niets veranderen aan een te lage omgevings- en daarmee kiemingstemperatuur
• Grof en kluiterig zaaibed door een verstoorde wateraansluiting. De kiemplanten moeten langere weg afleggen voordat ze opkomen.
• Onderbreking van het kiemproces door koudegolf geeft agressieve bodemschimmels meer kans.

• Te weinig kiemwater bij gebrekkige capillariteit van het wortelbed en/of droogte
• Verkeerd opgeslagen restantmaïszaad van het voorgaande jaar gebruikt (onder ongunstige temperatuur en/of vochtigheidsgraad bewaard). Bedenk daarnaast dat de maïszaadbehandeling, zeker na een langdurige bewaring, een (zeer) negatieve invloed kan hebben op de kiemkracht
• Gebrek aan kiemkracht van het zaaigoed
• Gebrekkig kiempercentage van het zaaigoed

Eventuele problemen die mogelijk te wijten zijn aan het maïszaad, zijn enkel te controleren wanneer men weet om welke maïszaadpartij het gaat. Bewaar daarom altijd de blauwe etiketten van het gebruikte zaaizaad tot het einde van het seizoen.

De veldopkomst (opkomst van alle gezaaide zaden) is eenvoudig te controleren door willekeurig op een aantal plaatsen in het gezaaide perceel in een rij 13,3 meter uit te passen, het aantal planten over deze afstand te tellen en dit te vermenigvuldigen met 1.000. Als er sprake is van wegval van planten en/of zaden die niet ontkiemt zijn, dan hoeft dat nog geen probleem te zijn zolang het gaat om een ‘regelmatige onregelmatigheid’. Het beeld waarbij er hier en daar een plant mist. Er moet niet te snel overgegaan worden op overzaai of bijzaai omdat dit extra kosten met zich meebrengt en het niet gezegd is dat dit terug verdient wordt door een hogere opbrengst en/of betere kwaliteit.

Is overzaaien noodzakelijk? Kies dan voor de allervroegste rassen PAPAGENO of EXELON!

Wanneer een gebrekkige opkomst nu wordt geconstateerd, heeft overzaaien nog zin. Is overzaaien noodzakelijk? Kies dan gelet op datum, voor de allervroegste rassen van KWS op alle rassenlijsten in de Benelux. Dit zijn PAPAGENO en EXELON. De maïsrassen zijn met respectievelijk FAO 200 en 170 zeer vroeg en ultravroeg. EXELON is de beste keuze om nu nog in het Noorden van Nederland en het Westen van België te zaaien. PAPEGENO is het ras voor de overige regio’s. Beide rassen kennen een goede beginontwikkeling (snelheid grondbedekking) en zijn stevig. Twee belangrijke eigenschappen voor de teelt in de genoemde regio’s.

Wanneer veel langer met bij- of overzaaien gewacht wordt, tot bijvoorbeeld in juni, dan leidt dat bijna altijd tot teleurstellende resultaten.

Raadpleeg bij twijfel over de veldopkomst of over de beschikbaarheid van maïszaad van PAPAGENO en EXELON uw regionale KWS-adviseur. U kunt zijn contactgegevens vinden op www.kwsbenelux.com.