Controleer de veldopkomst van de mais!

Een goede veldopkomst zorgt er voor dat de gewenste plantdichtheid wordt gerealiseerd. Op die manier wordt een gelijkmatige ontwikkeling van het gewas gewaarborgd. In de periode die volgt op de zaai zijn er helaas een heel aantal factoren die het kiemingsproces en de veldopkomst drastisch kunnen verstoren. Alleen een tijdige veldcontrole kan de oorzaak van een slechte veldopkomst helpen opsporen.

Pleksgewijs slechte veldopkomst:

• Probleem met de maïszaadkwaliteit zeer onwaarschijnlijk
• Bodemproblemen (natte plekken, verdichting, rijsporen)
• Grote temperatuurverschillen op drogere, lichte gronden (kiemingstemperatuur)
• Verschillen in waterbeschikbaarheid in het zaaibed (capillariteit)
• Vogelschade door kraaien, kauwen, duiven, fazanten
• Schade door ritnaalden

Volvelds opkomstproblemen:

In principe is er sprake van een onbevredigende veldopkomst, als meer dan 15% van de kiemplantjes ontbreekt. Het schadebeeld en de oorzaken kunnen zeer uiteenlopend zijn:

1. Korrels worden niet teruggevonden
• Verkeerde zaaischijf (zeer grote korrels)
• Afstrijkers op de zaaischijf foutief ingesteld
• Verkeerde luchtdruk
In alle gevallen bleef er maïszaad over!

2. Kiemplantjes ontbreken
• Zoutschade (verbranding) door onnauwkeurig aangebrachte startmestoffen bij rijenbemesting (verkeerde instelling, stompe, gebogen kunstmestkouters)
• Door fazanten uitgepikt zaad (typische gaten in de bodem)
• Schade door schoffelwerkzaamheden en of wiedeggen (te diep, verkeerd tijdstip)
• Wateroverlast, verrotting van het zaad in te sterk verdichte rijsporen

• Zaaigoed zeer oppervlakkig afgelegd (vaker bij inzaai in groenbemester, onnauwkeurige diepteregeling van de zaaikouter)

3. Golfvormige opkomst, onregelmatig ontwikkelende kiemplantjes

• Ongelijkmatige zaaidiepte (te snel gereden, stompe kouters)
• Onregelmatige vochtvoorziening in het zaaibed (zaaidiepte ontoereikend)

4. Kiemplantjes zeer verschillend ontwikkeld
• Te los zaaibed (gebrekkige kiemwatervoorziening)
• Kluiterig zaaibed (verstoorde wateraansluiting, langere afstanden voor de kiemplantjes)

• Korrels te diep gezaaid
• Korrels overdekt (bijv. door dichtslibben van te diepe zaaigeulen)
• Lucht- of zuurstofgebrek na dichtslemping, wateroverlast
• Vraatschade aan de korrel (ritnaalden, duizendpoten, slakken)
• Schimmelvorming (vaker bij lange opkomsttijden na vroege uitzaai en geen of onvoldoende bescherming van ontsmettingsmiddelen)
• Lange ligtijd van niet-gekiemde of kiemende korrels in natte, koude grond
• Veel zwakke dubbele planten en hiaten na het verrollen van zaadkorrels (rijsnelheid te hoog, stompe zaaikouters)

5. Niet-gekiemde korrels, afwijkende kiemplantjes

• Ongunstige kiemomstandigheden (droogte, koude)
• Grofkluiterig zaaibed (verstoorde wateraansluiting, kiemplanten moeten langere weg afleggen voordat ze opkomen)
• Onderbreking van het kiemproces door koudegolf geeft agressieve bodemschimmels meer kans.

• Te weinig kiemwater bij gebrekkige capillariteit van het wortelbed en/of  droogte
• Verkeerd opgeslagen restantmaïszaad van het voorgaande jaar gebruikt (temperatuur, vochtigheidsgraad, ontsmetting)
• Gebrek aan kiemkracht van het zaaigoed
• Gebrekkig kiempercentage van het zaaigoed

Eventuele problemen die mogelijk te wijten zijn aan het maïszaad, zijn enkel te controleren wanneer men weet om welke maïszaadpartij het gaat. Bewaar daarom altijd de etiketten van het gebruikte zaaizaad tot het einde van het seizoen.

De veldopkomst (opkomst van alle gezaaide korrels) is eenvoudig te controleren door willekeurig op een aantal plaatsen in het gezaaide perceel in een rij 13,3 meter uit te passen, het aantal planten over deze afstand te tellen en dit te vermenigvuldigen met 1.000. Als er sprake is van wegval van planten en/of zaden die niet ontkiemt zijn, dan hoeft dat nog geen probleem te zijn zolang het gaat om een 'regelmatige onregelmatigheid'. Het beeld waarbij er hier en daar een plant mist. Er moet niet te snel overgegaan worden op overzaai of bijzaai omdat dit extra kosten met zich meebrengt en het niet gezegd is dat dit terug verdient wordt door een hogere opbrengst en/of betere kwaliteit.

De gemiddelde veldopkomst kan ook heel eenvoudig berekent worden met de handige tool 'Veldopkomst' op de KWS-maismanager App, die gratis is te downloaden op uw smart Phone of tablet of kijk hiervoor op de website www.kws-maismanager.com.

Raadpleeg bij twijfel over de veldopkomst uw regionale KWS-adviseur of uw maïszaadleverancier!