Lars van de Nieuwenhof weegt Bovaer10, het mineralenmengsel van Agrifirm waaraan Bovaer is toegevoegd, nauwkeurig af voor toepassing in zijn voermengwagen. Hij rekent met 150 gram Bovaer10 per koe per dag.
150 melkveehouders doen ervaring op met Bovaer. Het voeradditief van DSM verlaagt de methaanuitstoot van koeien met 30% en wordt getest bij 20.000 koeien. Voor veehouders moet het een verdienmodel voor CO2-reductie opleveren.
In februari 2022 is Bovaer goedgekeurd voor toepassing in de Europese melkveehouderij. Het voeradditief Bovaer van DSM verlaagt de methaanuitstoot van koeien (zie kader: Hoe verlaagt Bovaer methaanuitstoot?).
Voor DSM, FrieslandCampina en Agrifirm de start voor een grootschalige pilot met Bovaer op Nederlandse melkveebedrijven. “We testen Bovaer bij 150 leden met in totaal 20.000 koeien. De pilot loopt tot maart 2023”, vertelt Jan Dirk van Mourik van FrieslandCampina. “Verminderen van methaanemissie is de snelste manier om opwarming van de aarde tegen te gaan. Vanuit business-to-business, zoals Danone of Nestlé, groeit ook de vraag naar voedsel met een lagere CO2-voetafdruk. Daaraan kunnen we melk leveren afkomstig van melkveehouders die Bovaer voeren aan hun koeien. De winst voor ons en melkveehouders zit in ontwikkeling van sterke merken met toegevoegde waarde. Wij werken toe naar beloning van melkveehouders die de broeikasgasuitstoot verlagen.”
Ervaring in het buitenland
Volgens Dennis Rijnders van voeding- en gezondheidsbedrijf DSM, is de pilot in Nederland veruit de grootste praktijktoepassing in de zuivel tot nu toe. “Maar dit initiatief staat niet op zichzelf. Er lopen ook proeven met Cono en pilots in andere landen voor de ontwikkeling van CO2-neutrale zuivel. Zoals met Bel Group in Slowakije en Frankrijk. In Vlaanderen gebruiken melkveehouders Bovaer al als onderdeel van de Actimel Carbon Neutral-aanpak voor verkoop van CO2-neutrale drinkyoghurt. Danone financiert de CO2-verlaging, het kost melkveehouders niets om Bovaer te gebruiken.”
In Finland doen zuivelonderneming Valio en A-Rehu, een dochteronderneming van vleesconcern Atria, ook een proef met het voeren van Bovaer aan melkkoeien. 30% van het rundvlees dat Atria verwerkt, is afkomstig van melkkoeien. Daarmee neemt zowel de CO2-voetafdruk van zuivel af als van rundvlees. Tot dusver geldt de Europese goedkeuring van Bovaer alleen voor melkkoeien. “We verwachten de komende jaren ook EFSA-goedkeuring voor het voeren van Bovaer aan vleesvee. Er lopen vleesvee-voerproeven met Bovaer in Canada en in Brazilië op een grote commerciële Beef Feedlot van JBS en op diverse Australische Beef feedlots”, vertelt Rijnders. “DSM werkt ook samen met supermarktketen Coles in Australië. In samenwerking met Mort & Co Grassdale Feedlot in Queensland loopt een wetenschappelijke proef met het voeren van Bovaer aan 9.800 vleesrunderen. De Australische roodvleesindustrie wil in 2030 koolstofneutraal zijn. Wij leveren daar graag een bijdrage aan.”
Hoe verlaagt Bovaer methaanuitstoot?
Bovaer is een voeradditief voor koeien en andere herkauwers en de merknaam van de werkzame stof 3-NOP (3-nitrooxypropanol). Bij vertering van vezelrijk ruwvoer in de pens, ontstaat waterstofgas en CO2. Micro-organismen zetten dit om tot methaangas en een koe ademt het uit. Bovaer blokkeert een enzym, betrokken bij methaanvorming in de pens en verlaagt daarmee de uitstoot. Bovaer heeft geen invloed op pensmicroben die deze enzymen niet hebben en geen methaan produceren. Dagelijks toevoegen van Bovaer verlaagt direct de methaanuitstoot door de koe. De koe breekt Bovaer af in het verteringskanaal tot verbindingen die er van nature al in zitten. “Uit onze talloze onderzoeken met Bovaer zijn geen negatieve effecten gevonden op koegezondheid, melkproductie, melkkwaliteit of samenstelling van de mest”, zegt Rijnders. “Ook testen met zuivel- of rundvlees-eindproducten laten geen negatieve effecten op de volksgezondheid zien.”
Bovaer naar de praktijk
Aan goedkeuring van Bovaer in de EU ging ruim 10 jaar ontwikkeling vooraf. Bovaer is getest in vijftien landen op vier continenten op rundvee- en melkveebedrijven met uiteenlopende voersystemen. Uit 56 onderzoeken, bleek een consistente reductie van methaan uit de koe met 30%. In enkele onderzoeken zelfs tot 80% reductie. Bovaer is ook getest op Dairy Campus met 64 melkkoeien. Dat gaf een reductie van methaanemissie met 27% tot 40% per kilo droge stof in het voer, afhankelijk van het rantsoen en dosering van Bovaer.
De nieuwe grootschalige pilot test het voeren van Bovaer uit in de praktijk. Hiertoe heeft Agrifirm 150 melkveehouders van FrieslandCampina geworven. “De deelnemende bedrijven verschillen in aantal koeien en rantsoenen, van veel gras tot veel mais”, zegt Matthijs Spithoven van Agrifirm. “Het zijn vaak vooruitstrevende melkveehouders met interesse in innovaties en die hierin ook kansen zien in de toekomst.”
Agrifirm heeft Bovaer in een mineralenmengsel (Bovaer10) gemengd voor toepassing in een gemengd basisrantsoen. “Dat werkt praktisch en zo krijgen alle dieren dezelfde dosering”, zegt Spithoven. Een Nederlandse koe heeft een kwart theelepel nodig om 30% methaanreductie te halen. Dat is 1,2 gram per koe per dag. “Om deze kleine hoeveelheid te kunnen toevoegen in de mengwagen, is het product verdund en vervolgens toegevoegd aan ons mineralenmengsel. Uiteindelijk is 150 gram van het mineralenmengsel per koe per dag nodig voor het gewenste effect.” Bovaer heeft meer effect op de methaanreductie bij een hogere dosering en bij meer mais in een rantsoen.
‘Melkveesector kan global warming verminderen’
De vennoten Lars (24) en zijn ouders Christ (56) en Henriëtte van de Nieuwenhof (55) houden in Someren (N.-Br.) 125 koeien en 75 stuks jongvee. Het rollend jaargemiddelde is 9.600 kilo melk met 4,85% vet en 3,75% eiwit.
De vennoten Van de Nieuwenhof twijfelden geen seconde om mee te doen aan de Bovaerpilot. “Het voeren van een mineralenmengsel met Bovaer, is een super eenvoudige maatregel om emissie van methaan en CO2 te verlagen. Waarom zou je dan niet meedoen om bij te dragen aan een beter klimaat?”, zegt melkveehouder Lars van de Nieuwenhof, die ook als veevoeradviseur werkt bij Agrifirm. “Bovaer heeft een wetenschappelijk bewezen werking op verlaging van de methaanuitstoot. Het is uitgebreid getest en ook veilig voor mens en dier.” In augustus kregen de vennoten weer een nieuw mineralenmengsel van Agrifirm, waaraan Bovaer10 is toegevoegd. “We voeren het mengsel tot eind van dit jaar in ons basisrantsoen met 65% mais en 35% gras en eiwitmeel. Het is nauwelijks extra arbeid. We moesten wel van 100 naar 150 gram per koe per dag. Dat is wat duurder, maar de pilot betaalt dat en extra mineralen zijn goed voor de koegezondheid.”
De jonge Brabantse ondernemer stelt dat het belangrijk is om mee te bewegen in de ontwikkeling van duurzame melkstromen. “Als FrieslandCampina door onze inspanningen melk beter kan verwaarden in de internationale markt, is dat ook goed voor melkveehouders in Nederland. CO2-neutrale zuivel produceren, is daarin een belangrijk speerpunt.” Hij vindt voeroplossingen voor reductie van broeikasgassen ook veel beter dan investeren in emissiearme vloeren. “De werking van deze vloeren staat stevig ter discussie, terwijl Bovaer bewezen effectief is en ook nog eens een veel goedkopere maatregel is”, zegt Van den Nieuwenhof, die ook erg benieuwd is naar de resultaten van de pilot en het verdienmodel voor hun bedrijf.
Formule voorspelt reductie
In de pilot voorspellen de initiatiefnemers de methaanreductie op de 150 melkveebedrijven van de deelnemers met een formule. “Deze is gebaseerd op een nieuwe meta-analyse van een groep wetenschappers van alle wereldwijde proeven van DSM met melkkoeien. Hierin zijn heel veel variabelen meegenomen die de methaanemissie beïnvloeden. Zoals de mate van vezels en vet in het rantsoen, de dosering van Bovaer en de samenstelling van het rantsoen. Bovaer verlaagt in elk rantsoen altijd de methaanproductie. Het effect is groter als er bijvoorbeeld veel mais in het rantsoen zit”, zegt Rijnders.
FrieslandCampina, Agrifirm en DSM verzamelen elke maand data van de deelnemers, zoals rantsoengegevens, melkproductie en diergezondheidsdata en rekenen de CO2-reductie uit. “Ons doel is om via praktijkervaring het gebruik en traceerbaarheid van Bovaer in te regelen ter voorbereiding op sectorbrede toepassing”, zegt Rijnders. Het gebruik van Bovaer kost 1 cent per liter melk extra. “Wij spannen ons in om via zuivel met toegevoegde marge een verdienmodel voor veehouders te ontwikkelen”, zegt Van Mourik. “We werken momenteel aan opname van de formule in de KringloopWijzer vanaf 2023. Als je de CO2-reductie kunt uitrekenen met een betrouwbare formule, kun je de mate van CO2-reductie ook belonen.”
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht