Zes melkrobots op klimaat neutrale boerderij

In Zuidschermer, gemeente Alkmaar, staat de klimaat neutrale boerderij HK Holsteins van de families Kregel en Van der Helm. Met 340 melk- en kalfkoeien en 173 hectare aan grond zijn ze een serieuze speler in de markt. De families vertellen over het samensmelten van hun twee maatschappen tot 1 klimaat neutrale boerderij met stalautomatisering.

Energie opwekken uit eigen mest

Het bedrijf HK Holsteins bestaat uit twee generaties van de familie Kregel en Van der Helm. De dagelijkse bedrijfsvoering ligt in handen van zwagers Lars Kregel (24) en Sjoerd van der Helm (31) en hun (schoon)vader Henk. Duurzaamheid is een belangrijke focus, dus proberen ze daar richting 2030 ook naar te handelen. Voor beide zwagers zijn energieneutraal werken en zelfvoorzienende oplossingen belangrijk. Energie opwekken uit eigen mest, dat leek ons dan ook wel wat”, zegt Sjoerd.

Na een gedegen voorbereiding en bedrijfsbezoeken in Nederland en België werd besloten tot aanschaf van een monomestvergister. Met een monomestvergister win je energie uit mest. Na het vergistingsproces gaat de mest door een mestscheider waarna de dunne fractie in de kelders onder de vernieuwde stal wordt gepompt en de dikke fractie verder verwerkt wordt in een Beddingmaster. De dikke fractie blijft ongeveer 24 uur in de Beddingmaster en wordt gedroogd tot 40% droge stof door het te verwarmen tot ± 70 graden. Deze gehygieniseerde dikke fractie wordt gebruikt om de bedding van de koeien mee te vullen. Daarnaast is deze mest exportwaardig; als ze het niet aan de akkerbouw kwijt kunnen dan kan het dus altijd nog naar het buitenland. Op die manier ben je behoorlijk energie neutraal bezig en sla je twee vliegen in één klap. Deze investering is mede mogelijk gemaakt door de verstrekking van een POP-subsidie.

Automatisch melken en service vanuit het Lely Center

Beide families hadden niet eerder automatisch gemolken, dus gebruikerservaring hadden ze niet. De installatie van de robots ging boven verwachting, ze hadden niet verwacht dat het zo makkelijk zou verlopen. Binnen drie dagen liep alles. “We zijn opgestart met 240 melkkoeien. Er zijn geen koeien weggegaan, sommige koeien zijn alleen wat eerder drooggezet. Het liep eigenlijk als een speer! We hebben wel al anderhalf jaar geleden de halsbanden omgehangen, o.a. voor de tochtdetectie, dus we waren wel al bekend met het programma”, aldus Sjoerd.

De begeleiding vanuit Lely Center Maassluis voor, tijdens en na de installatie is als enorm prettig ervaren. Voor de installatie was al diverse malen contact met het Lely Center geweest over de inrichting, het voerschema, de routing van de koeien, de locatie van de hekken enz. “Ook tijdens het inmelken was er een heel team aanwezig voor de begeleiding. Geen vraag was te gek. Dat gold ook voor de periode erna. Dan heb je toch vaker een vraag, maar dan keek een monteur op afstand met ons mee. Kwamen we er echt niet uit, dan kwam er een servicemonteur langs, maar dat is nagenoeg niet gebeurd. De Astronauts voldoen volledig aan de verwachtingen. Ze melken hartstikke goed, het is een simpele machine zonder tierelantijnen met een stroom aan informatie. Ik zou de Astronaut A5 dan ook aan iedere collega veehouder aanbevelen”, zegt Sjoerd.

Relaxte koeien

Sjoerd geeft aan dat de koeien sinds de komst van de melkrobots veel relaxter zijn. “Je kunt er tegenwoordig heel makkelijk tussendoor lopen. Als we dat voorheen deden, gingen ze meteen staan of begonnen ze te lopen, want toen liepen we er maar twee keer per dag doorheen, alleen om ze te gaan melken. Als je er dan dus een keer extra tussendoor liep, waren ze direct van slag en onrustig. Nu maakt het helemaal niet meer uit als je ertussen loopt. Sterker nog, tegenwoordig moet je om ze heen lopen want ze blijven gewoon relaxed staan. Het is dus een stuk rustiger in de stal.”

Tijd over voor een sociaal leven

Sinds de komst van de melkrobots is er dus flexibiliteit en rust. Het werkt arbeid verlichtend. Je bent natuurlijk wel gewoon in en om de stal bezig, maar je houdt energie over voor andere dingen. De familie geeft aan dat zij de tijdsdruk niet missen. “Voorheen dachten wij: oh jee het is vier uur, we moeten nu wel gaan beginnen, anders wordt het nachtwerk. Dat hebben we nu toch mooi helemaal nooit meer. “Het komt je sociale leven wel ten goede” zegt Wil, de moeder van Sjoerd. “Neem Sjoerd, wiens vrouw Marlies ook een drukke baan heeft. Zij is verloskundige met daarnaast een eigen bedrijf in de kraamzorg met zo’n 25 man personeel, dus Sjoerd is ook regelmatig thuis bij hun jonge kinderen van 1 en 3 jaar. Dat betekent ook dat hij ze bij gebrek aan oppas weleens mee moet nemen naar de boerderij”. “Het was voor die kleintjes niet altijd leuk om met hun skipakjes aan in de koude melkput te staan wachten tot papa klaar was. Sinds de komst van de melkrobots kan ik ze gerust meenemen, maar dan zonder de skipakjes”, grapt Sjoerd.

Toekomstplannen

Lars geeft aan dat ze geen strak 5-jaren plan op de plank hebben liggen. “Vijf jaar geleden wisten we bijvoorbeeld niet dat we dit allemaal zouden gaan doen. We zijn nu net 4 jaar samen. Wel ligt de focus dit jaar op het finetunen van alle vernieuwde processen, zodat we ook echt de voordelen van de automatisering optimaal kunnen gaan benutten. In 2011 kochten mijn ouders een nieuwe melktank, bouwden een nieuwe stal en zeiden ze: zo, dit is het laatste wat we gebouwd hebben. In 2016, nog geen vier jaar later, fuseerde het bedrijf van mijn ouders met het bedrijf van Sjoerd en moest er een nóg grotere melktank komen. Wederom moest er gebouwd worden om de twee veestapels een goed onderdak te bieden en een oplossing voor de melkerij te vinden. De stal met een proefstalvloer en de Astronaut melkrobots werden aangeschaft. Tevens werd er een voerschuur gebouwd en de eerder genoemde monomestvergister en Beddingmaster werden geplaatst. Alles bij elkaar dus veel meer dan zij ooit gedacht hadden. Qua meerjarenplanning denk ik dat we dus meer richting 2 a 3 jaar kijken”.

Henk Kregel geeft aan dat er uiteraard een begroting is gemaakt voor meerdere jaren, gebaseerd op 350 melkkoeien en vooral op liters. Sjoerd: “over 5 jaar zal de stal vol zitten en hopen we dat de productie flink gestegen is. En ik denk dat we rond die tijd wel klaar zijn om met zijn tweeën het bedrijf voort te zetten”. Bovendien moeten de financiën de komende jaren ook weer op orde komen. “De investeringen die we de afgelopen jaren hebben gedaan, zorgen wel voor een flinke druk op het financiële plaatje”, zegt Annie. Zij houdt zich, naast een drukke baan in de gezondheidszorg, binnen de maatschap bezig met de gehele administratie. “In de begroting is uitgegaan van de langjarig gemiddelden voor voerkosten, melkopbrengsten etc., waar banken en agrarische adviseurs mee werken. De financiële resultaten van de monomestvergister op de klimaat neutrale boerderij zijn bijvoorbeeld geschat, maar de werkelijke resultaten moeten nog wel (uit)komen. We lopen behoorlijk voorop en dan weet je nog niet zo goed waar het toe leidt. Maar als je het niet probeert, dan gebeurt er sowieso niks”, aldus Annie.